Konstytucja dla nauki. Jakie zmiany na uczelniach wprowadza Ustawa 2.0?

Data publikacji: 21.08.2018
Ostatnia modyfikacja: 25.11.2019
Z dniem 1 sierpnia 2018 roku podpisana została zapowiadana już od dwóch lat i szeroko komentowana ustawa Prawo o szkolnictwie i nauce, której zasadniczym celem jest reforma szkół wyższych. Ustawa nazwana Konstytucją dla nauki przewiduje szereg zmian w zakresie funkcjonowania uczelni jako ośrodków naukowych.

Konstytucja dla nauki to zbiór nowych przepisów, które mają zastąpić te wynikające z dotychczas obowiązujących ustaw określających zasady funkcjonowania uczelni. Jest ona efektem trwających kilka miesięcy konsultacji i dyskusji z udziałem środowiska naukowego, którego przedstawiciele odnieśli się do wielu aspektów planowanej reformy, mających umożliwić zrównoważony rozwój szkolnictwa wyższego.

opteam_ustawa_2_0_fb_0002.png


Zadania organizacyjne uczelni związane z reformą

Ustawa ma obowiązywać już od 1 października 2018 roku i przyznaje ona rektorowi decydujący głos w kwestii polityki uczelni. O kandydatach na to stanowisko, podobnie jak o projekcie statutu ma zdecydować rada uczelni na kadencję trwającą do dnia 31 grudnia 2020 roku, powołana przez senat uczelni do 30 czerwca 2019 roku. Zadaniem rady będzie też określenie trybu jej funkcjonowania. Rektorzy i członkowie senatu, którzy rozpoczęli kadencje przed 1 października 2018 roku, pozostają na swych stanowiskach do końca – kadencje rozpoczęte w 2015 i 2017 roku trwają do 31 sierpnia 2020.

Obowiązujące 1 października 2018 roku statuty pozostaną w mocy do czasu uchwalenia nowych, które określą zasady powoływania i odwoływania organów uczelni oraz funkcji kierowniczych, a także wskażą ich skład. Warto podkreślić, że w statucie będzie można wskazać jeszcze inne organy uprawnione do nadawania stopni naukowych oraz inne stanowiska dla nauczycieli akademickich i wymagane w związku z nimi kompetencje. Zgodnie z trybem uchwalonym w statucie obowiązkiem rektora będzie nadać regulamin organizacyjny uczelni, w którym ujęta zostanie struktura organizacyjna wraz z podziałem zadań. Najpóźniej do 1 października 2019 roku opracowania wymagać będą również regulaminy studiów wraz z regulaminami świadczeń przyznawanych studentom.


Obowiązek informacyjny wynikający z Ustawy 2.0

Konstytucja dla nauki nakłada na uczelnie obowiązek informacyjny. Wśród informacji udostępnianych w BIP na własnej stronie mają znaleźć się następujące kwestie: statut, strategia uczelni, regulamin studiów, programy studiów, zasady i tryb przyjmowania na studia, regulamin świadczeń dla studentów, wysokość opłat pobieranych od studenta, regulamin korzystania z infrastruktury badawczej. Ponadto regulamin zarządzania prawami autorskimi, prawami pokrewnymi, a także prawami własności przemysłowej oraz zasad komercjalizacji.

Aby usprawnić komunikację uczelni z otoczeniem, Konstytucja dla nauki wprowadza obowiązek praktycznego stosowania przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, wprowadzonej dnia 17 lutego 2005 roku. Co to oznacza dla szkół wyższych? Wraz z wejściem w życie Ustawy 2.0 każda uczelnia obowiązkowo będzie musiała dysponować elektroniczną skrzynką i kontem ePUAP.


Środki na inwestycje i rozwój badawczo-naukowy

Ustawa 2.0 zmienia dotychczasowe zasady ewaluacji uczelni, ponadto wprowadza nowy model finansowania, na podstawie którego to uczelnie decydować będą o przeznaczeniu przyznanych im funduszy, nie poszczególne wydziały. Na wdrażane reformy wynikające z Konstytucji dla nauki przewidziano dodatkowe środki. W latach 2019-2020 uczelnie publiczne otrzymają nieodpłatnie obligacje skarbowe o wartości 3 mln zł, jako źródło finansowania inwestycji. W latach 2018-2019 do uczelni ma trafić 2,5 mln z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, m.in. z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Działanie 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych w ramach. Nabór wniosków do powyższego programu trwa do 5 października bieżącego roku.


Dowiedz się więcej